Rode draad

Lettergieterij Amsterdam, voorheen firma N. Tetterode, vestigt zich in 1901 aan de Bilderdijkstraat. In de daaropvolgende decennia breidt het bedrijf uit door het verwerven van aangrenzende panden. In 1940 worden B. Merkelbach en Ch. Karsten gevraagd een ontwerp te maken voor een nieuw te bouwen deel van het complex. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wordt de nieuwbouw pas tien jaar later voltooid. Door meerdere verbouwingen en het verwerven van panden bestaat Tetterode nu uit vijf verschillende monumenten met één rode draad: de Lettergieterij Amsterdam, voorheen N. Tetterode. Het gehele complex heeft de status van rijksmonument.

Moderne gevel aan de gracht
Merkelbach en Karsten ontwerpen een pand aan de Da Costakade en een verdiepingshoge invulling tussen de Da Costakade en de Bilderdijkstraat. Het gebouw telt vier verdiepingen en heeft een teruggelegde dakverdieping. De begane grond biedt onder meer plaats aan een bankwerkerij en de expeditie. De verdiepingen daarboven hebben een kantoorfunctie en op de bovenste teruggelegde verdieping bevindt zich de kantine met dakterras. De gevel aan de Da Costakade bestaat grotendeels uit glas en staal in de stijl van het Nieuwe Bouwen. Hierdoor zijn hoge ruimtes ontstaan die veel lichtinval genieten. Door nadrukkelijk gebruik te maken van zowel horizontale als verticale elementen en een gesloten borstwering is de gevelindeling een moderne variant van de negentiende-eeuwse gevel van het naastgelegen pand, ook behorende bij de lettergieterij. Het betonskelet bevat een vliesgevel met ramen met stalen geleding. In het geheel van alle samengevoegde panden is een grote diversiteit aan stijlen en materialen, zoals hout, baksteen, beton, glas en staal en ook duidelijke contrasten zoals tussen de moderne aanbouw en het meer klassiek naastgelegen grachtenpand.

Slopen of kopen?
Begin 1980 verhuist de firma en verliezen de gebouwen hun functie. Het complex wordt gekraakt door buurtbewoners om potentiële volledige sloop te voorkomen. Na verloop van tijd koopt de gemeente de panden aan. Het Tetterodecomplex biedt nu plaats aan woningen, ateliers en werkruimten waardoor een woon-werkpand is ontstaan.

Lieke Haan