Hangbrugmaisonettes
J.P. Kloos, 1970
Eindpunt van de stad
Aan het Dijkgraafplein in Osdorp staat sinds 1970 het flatgebouw Hangbrugmaisonnettes. Het gebouw wordt ook wel de Kloosflat genoemd, naar de architect J.P. Kloos. In 1958 begint de bouw van Tuinstad Osdorp, daarvoor wordt het gebied gekenmerkt door tuinbouwbedrijven. Osdorp krijgt in 1962 een tramverbinding met het Dijkgraafplein als eindpunt. In hetzelfde jaar wint Kloos met zijn ontwerp de prijsvraag voor de bouw van de flat. Omdat de flat gebouwd wordt bij het Dijkgraafplein, leeft Kloos in de veronderstelling dat de plek in ruimtelijk opzicht het eindpunt van de stad is. In de eerste jaren na de oplevering kijk je aan de achterkant uit over weilanden. In de jaren negentig wordt hier woonwijk De Aker gebouwd en liggen de Hangbrugmaisonnettes niet meer op de stadsgrens.
Iconische hangbruggen
Het complex bestaat uit vier gebouwen met in totaal 232 maisonnettes, vijftien flatwoningen en een aantal winkels. Er staat een grotere flat van dertien verdiepingen met haaks daarop drie kleinere flats van vijf verdiepingen. Typisch voor het complex zijn de hangbruggen die als een galerij aan het gebouw bevestigd zijn. Doordat er ruimte zit tussen de galerij en de woningen kan je niet direct bij mensen naar binnen kijken. Het verlies aan uitzicht is hierbij voor lief genomen. De hangbruggen zijn beschut door glaswanden en een dak. Ze zijn bovendien net zo breed gemaakt als het trottoir. De buitentrappen verbinden steeds vier maisonnettes met de galerij. Per vier verdiepingen is er een hangbrug aanwezig. Door de hangbruggen en de materiaalkeuze (staal) wordt het complex vaak omschreven als constructivistische architectuur. Voor de architect was de toepassing belangrijk om per vier voordeuren een ontmoetingsplek te creëren en de gebouwen op relatief goedkope wijze met elkaar te kunnen verbinden. De loopbrug op de vijfde verdieping loopt namelijk door zodat je op die hoogte van gebouw naar gebouw kan lopen. Twee flats hebben in de plint winkels en restaurants die onder een overdekte galerij liggen. Het dak hiervan fungeert voor drie gebouwen ook als een looppad met trappen die toegang geven tot de woningen.
Gemeentelijk monument
De maisonnettes bestaan uit twee verdiepingen van elk vijftig vierkante meter. De woningen hebben drie slaapkamers: een slaapkamer voor de ouders van elf vierkante meter, een dubbele kinderkamer van dertien vierkante meter en een enkele kinderkamer van tien vierkante meter. De woningplattegronden zijn gespiegeld zodat de slaapkamers aan elkaar grenzen. De balkons zijn gelegen aan de achterkant. Sinds 2015 staat het complex op de gemeentelijke monumentenlijst.
Tekst: Anna Peschier