Arcadegebouw Victorieplein

Cornelis Kruyswijk, 1928

Poortgebouwen

In het door Berlage ontworpen stedenbouwkundig Plan-Zuid, ontwierp Architect Cornelis Kruyswijk (1884-1935) de randbebouwing van het Victorieplein. Het noordelijke deel werd in 1924 voltooid en het zuidelijke deel in 1928. Het Victorieplein vormt binnen Plan Zuid een stedelijk knooppunt, waar de Vrijheidslaan, Churchilllaan en Rooseveltlaan samenkomen. Vanuit de Vrijheidslaan gezien vormen de beide blokken als het ware een poortgebouw. Door de symmetrie van de huizen en de vernauwing van de rooilijn wordt dit effect versterkt. Hierdoor komt ook de in 1932 gebouwde woonflat bekend als ‘Wolkenkrabber’ van J.F. Staal prominent in beeld.

Opvallende hoeken

De blokken zijn ontworpen als woonhuizen met op de begane grond een winkelgalerij. De woon- en winkelhuizen zijn symmetrisch aan elkaar. De huizen zijn gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School.  Het vlak boven de arcade bestaat voornamelijk uit horizontaal geplaatste ramen. De hoeken van de gebouwen springen naar buiten en worden genuanceerd door halfronde erkers. Deze erkers zijn aan de bovenkant bedekt met panna cotta dakpannen als versiering. Op de bovenste verdiepingen springen de hoeken weer terug naar binnen, maar daar wordt de hoek weer benadrukt door verschil in hoogte.

De winkelgalerij bevindt zich onder arcaden. Ook op de hoeken is deze weer anders dan in het middenstuk. De arcaden in het middenstuk worden daar onderbroken door verticale lijnen, gemaakt van natuursteen. Hierdoor wordt weer nadruk gelegd op de hoeken en wordt de openheid van de arcaden onderbroken. Arcaden werden in deze jaren veelvuldig toegepast, onder meer aan het Mercatorplein (architect H.P. Berlage) en het Surinameplein (architect J. Roodenburgh). In 2013 is het zuidelijke blok uitgeroepen tot monument door de gemeente.

Website by HOAX Amsterdam