arcam

Marineterrein
Het Marineterrein is een eiland tussen Kattenburgerstraat en het Oosterdok en is onderdeel van de oude oostelijke havenstructuur. Het eiland is sinds de 17e eeuw in bezit van het Ministerie van Defensie. Het Scheepvaartmuseum, dat tegenwoordig net buiten het terrein ligt, was er oorspronkelijk een onderdeel van. De meeste gebouwen die te vinden zijn op het terrein, zijn verschillend van aard. Het meest zichtbare gebouw bevindt zich op de noordoostelijke hoek van het terrein. Het gaat om een ongeveer honderd meter lang donkerbruin baksteengebouw van twee bouwlagen met een traditioneel pannendak, uitgevoerd in een puriteinse stijl.

Nr. 24
In defensiekringen staat dit gebouw bekend als Gebouw 24. Van wanneer het precies dateert is niet bekend, maar uit oude stadsplattegronden is af te leiden dat het van rond 1885 moet zijn. Oorspronkelijk deed het gebouw dienst voor de legering van militairen. Het interieur bood voornamelijk plaats aan enkele grote slaapzalen. In de loop van de twintigste eeuw werd het gebouw geschikt gemaakt voor uiteenlopende scholingsactiviteiten. De slaapzalen werden omgebouwd tot leslokalen en er werd een leskeuken ingericht voor de koksschool van de Marine. Vanaf 1980 verliest het gebouw deze scholingsfunctie.

Gelegenheidsonderkomen
Een vastomlijnd nieuw gebruik komt daarvoor niet in de plaats. Gebouw 24 wordt een gelegenheidsonderkomen voor van alles dat men elders op het Marineterrein niet kwijt kan: de kapper bijvoorbeeld, en de schoenmaker. Sinds 2003 is er weer meer structuur. Het noordelijke deel van het gebouw is op dit moment in gebruik bij de NATRES (Nationale Reserve), een legeronderdeel van afgezwaaide oud-militairen die vrijwillig dienen en oefenen om in geval van nood bijvoorbeeld bruggen en tunnels te kunnen bewaken. Het zuidelijke deel is in 2010 verbouwd. Kozijnen worden vervangen en op de begane grond worden kantoren ingericht. De bovenverdieping blijft leeg. In 2011 is er gevelonderhoud gepleegd.

Nieuw stadskwartier
Wanneer Defensie in 2011 naar een compactere kazerne verhuist ontstaan de plannen voor een nieuw stadskwartier. Vanuit de stad is er de vraag naar een open terrein dat gebruikt kan worden door zowel Defensie als de stadbewoners. In de jaren daarna worden er tijdelijke functies in de gebouwen ondergebracht. Wel zijn deze functies richtinggevend voor het toekomstige karakter van het eiland. In Gebouw 24 huizen dan drie ondernemingen. De IJsfontijn, een online platform dat gebruikers in staat stelt om op een speelse manier te leren, The Solo’s een bedrijf dat zich richt op muziek en sounddesign voor film, trailers en advertenties en in de oude leskeuken huist het restaurant De Scheepskameel dat zich richt op de klassieke Europese keuken. In 2020 zijn de hoofdlijnen van het nieuwe plan voor het Marineterrein grotendeels vastgelegd. Verwacht wordt dat in 2026 begonnen kan worden met de uitvoering van het nieuwe stadskwartier.

Tekst: Fieke de Groot