Amsterdam is een nieuw plein rijker op de hoek van de Plantage Kerklaan en de Plantage Middenlaan. Het Artisplein is een nieuwe, vrij toegankelijke plek in de stad, met daaraan onder meer de gerenoveerde Ledenlokalen, Micropia en het nog te realiseren Groote Museum.

Oase van rust
Je kunt er een stoel bij de vijver zetten, en kijken hoe de statige flamingo’s daar op hun gemak staan. Het Geologisch Museum is afgebroken om ruimte en licht te scheppen, op het plein en aan de straat. Aan de parkzijde wordt het plein afgesloten door een fontein, de ‘Watertafel’.  Deze loopt parallel aan de Hollandse Polder, een monumentale volière met daarin de grootste collectie lepelaars ter wereld. De lepelaars en andere weidevogels leven er in het landschap zoals het was voordat de stad hier kwam. De sloop van het Geologisch Museum heeft Artis en de stad verbonden. Artis was een dierentuin in de stad en nu een stadspark met dieren. Het Artisplein verbindt cultuur, natuur en stad en voelt als vakantie in eigen stad.

Monumenten
Het Artisplein wordt omsloten door twee monumenten, de Ledenlokalen en het Groote Museum. Daarin bevinden zich onder meer het nieuwe café-restaurant de Plantage, studio Artis en historische vertrekken. Een substantieel deel van de gebouwen is ontworpen door Gerlof Bartholomeus Salm (1831-1897). De Ledenlokalen boden in de begintijd plaats aan zalen waar de leden van het genootschap van Artis elkaar konden treffen. Dat konden culturele, sociale of wetenschappelijke activiteiten zijn.

Na de restauratie zou het gebouw dezelfde functies moeten gaan vervullen die het ook in het verleden had. Als museum, (Micropia, het eerste micro-organismen museum ter wereld), als plaats van samenkomst – in de vorm van moderne horeca en als ruimtes die verhuurd kunnen worden aan derden (studio’s, zalen).

Sprenger von der Lippe architecten uit Hamburg waren al in een vroeg stadium betrokken bij de ontwikkeling van Micropia en de restauratie en herbestemming van de Ledenlokalen. De nieuwe constructie van de Ledenlokalen heeft hetzelfde grid en dezelfde structuur als het oorspronkelijke gebouw, en hetzelfde ruimtelijke gevoel als de 19de-eeuwse situatie. Tegelijkertijd is de nieuwe architectuur zo sober dat de historische onderdelen worden benadrukt.

Bakstenen tapijt
Een bakstenen ‘tapijt’, ontworpen door landschapsarchitect Michael van Gessel, brengt de verschillende onderdelen aan het plein bij elkaar. Van Gessels ontwerp onderstreept de intieme sfeer van de buitenruimte. Openbaar plein en park vloeien hier ineen, omgeven door de monumentale gebouwen.

Winnaar!
Michael van Gessel en Natura Artis Magistra hebben met het Artisplein de publiekprijs van de Amsterdamse Architectuur Prijs 2015 gewonnen.
(Tekst: Arcam/Ismay Rentenaar)