Singel 250

A.D.N. van Gendt, J.P.F. van Rossem en W.J. Vuyk, 1910

Infrastructurele en architectonische schaalvergroting
Op de hoek van het Singel en de Raadhuisstraat staat een groot imposant gebouw. Het pand is in 1910-1912 gebouwd als bankgebouw in opdracht van de Nederlandsch-Indische Handelsbank. Het gebouw en de ligging ervan geven een belangrijk moment weer in de groei van de stad Amsterdam. Op de plek van de naastgelegen Raadhuisstraat ligt namelijk voor 1895 de Warmoesgracht. Deze gracht is gedempt en een groot aantal omliggende panden zijn gesloopt om de Raadhuisstraat als belangrijke verkeersdoorbraak te realiseren. Niet alleen in de infrastructuur, maar ook in de architectuur vindt dan een schaalvergroting plaats. Dit is goed terug te zien aan de grootte van de kavel dat destijds bestemd is voor het bankgebouw. Na gebruik door verschillende banken, fungeert het gebouw van 1990 tot 2011 als hoofdpostkantoor.

Sierlijk en robuust bankgebouw
Architecten J.P.F. van Rossem en W.J. Vuyk ontwerpen het bankgebouw in stijl van het Hollandse neoclassicisme. In 1925 is het pand in grootte verdubbeld naar ontwerp van architect A.D.N. van Gendt. Deze architect ontwerpt bijna dertig jaar eerder al met zijn broer en vader de nabijgelegen winkelgalerij aan de Raadhuisstraat. Bij de uitbreiding van het bankgebouw zijn zeven traveeën links van de ingang toegevoegd. Hierdoor wordt het oorspronkelijk vierkante grondplan rechthoekig. Bij de uitbreiding verdwijnen de frontons op de gevel en krijgt het pand een rechte gevelbeëindiging met een balustrade. Het pand heeft een hardstenen plint met daarin een souterrain en daarboven nog drie verdiepingen. De gevels zijn bekleed met natuursteen en het geheel wordt beëindigd door een schilddak. Maar liefst zeventien pilasters op de voorgevel aan het Singel en negen pilasters op de zijgevel aan de Raadhuisstraat sieren de gevels ter hoogte van de tweede en derde verdieping. De pilasters hebben Korintische kapitelen en tussen de pilasters is de gevel versierd met gebeeldhouwde ornamenten. Het pand heeft vanwege de hoekligging, strakke gevelopzet en grote omvang een robuuste uitstraling.

Rijk interieur
Vanbinnen is de oorspronkelijke functie van het gebouw als bank nog goed zichtbaar. Hoge ruimtes, marmeren pilaren en royale trappen stralen rijkdom uit. Het pand heeft glas-in-loodramen met daarin mythologische voorstellingen afgebeeld. Daarnaast wordt het interieur verlicht door lampen in Art Nouveau stijl. Er is leren wandbekleding met daarop landkaarten van Nederland en de archipel van het voormalige Nederlands-Indië. Ook zijn er in het interieur elementen te vinden afkomstig uit panden die voor de bouw van het bankgebouw gesloopt zijn. Zo is er stucwerk en een Lodewijk-XIV schoorsteen in het pand aanwezig, beide afkomstig uit het gesloopte pand ‘d’Appelboom’. Het voormalige bankgebouw op Singel 250 is sinds 2001 een Rijksmonument vanwege de typerende uitdrukking van vroege cityvorming en de aanpassing aan de voorname historische omgeving van de grachtengordel.

Tekst: Anna Peschier

Website by HOAX Amsterdam