Tijdens de Dag van de Architectuur Amsterdam op 18 & 19 juni 2016 stellen maar liefst veertig zelfbouwhuizen en -projecten hun deuren open voor publiek. Eén van de deelnemende huizen is het houten familiehuis van Lidewij Lenders en Martijn Morselt. Als voorproefje voor de Dag kan je alvast binnenkijken!

Tickets voor de Dag van de Architectuur Amsterdam zijn al verkrijgbaar vanaf €7,50 in onze webshop.

(de tekst is afkomstig uit 101 Woonideeën, nr 03, 2014, ‘Houten huis op maat’. Klik hier voor het hele artikel)

Wie Lidewij Lenders, architect (maatworks.org) en Martijn Morselt, industrieel ontwerper en componist (luzazui.nl) en kinderen Levin, Pepe en Leonardo
Soort huis nieuwbouw herenhuis Waar IJburg, Amsterdam Oppervlakte 200m2

In de zomer zwemmen Lidewij, Martijn en hun drie kinderen in het water achter hun huis en ’s avonds stoken ze een kampvuurtje in de tuin. Als er geschaatst kan worden, hebben de buurtbewoners hun eigen koek en zopie in de straat. Op dat soort momenten is het feest op het eiland op IJburg waar architecte Lidewij met haar familie woont. Tien jaar geleden was het nog een grote zandhoop; nu is het een plek waar bewoners hun droomhuis bouwen. Zoals Lidewij en Martijn die met hun tweede kind op komst een plek zochten waar ze hun familiehuis konden bouwen. Het werd IJburg waar zij door toeval en een portie geluk een mooie kavel konden kopen. Het stuk grond lag op een hoek, grensde aan twee kanten aan het water en gaf Lidewij en Martijn de mogelijkheid om al hun dromen te realiseren.

Duurzame materialen
Lidewij: ‘Het leek ons geweldig om een eigen huis te ontwerpen. Ons hart lag bij een houten huis, omdat we dat zo mooi en prettig vinden. Het zorgt voor een fijn woon- en leefklimaat en hout heeft een natuurlijke charme. We kozen voor een constructie van vurenhout en hebben bij de bouw uitsluitend gebruikgemaakt van grondstoffen en materialen waarvan de aarde niet uitgeput raakt. Zo is het huis geïsoleerd met vlaswol en zitten er zonnepanelen op het dak, waarmee we tweederde van onze energie zelf opwekken. Onze grootste wens was woonruimte op de begane grond; dat leek ons praktisch met opgroeiende kinderen die in en uit rennen. Het was meteen een enorm knelpunt in ons ontwerp, want de gemeente schreef voor dat je op je kavel een parkeerplek moest realiseren. In de praktijk bleef er van de woonkamer weinig over. Dit hebben we opgelost door de woonkeuken op de begane grond te verbinden met een vide op de eerste verdieping. Als wij in de keuken aan tafel zitten, kunnen we de kinderen in de gaten houden die boven spelen en heb je toch het gevoel dat je samen bent.’

Foto: Marcel van den Burg

Naar het licht
‘In het ontwerp hebben we ook rekening gehouden met het licht. Het is een van de eerste lessen die ik tijdens mijn opleiding Bouwkunde in Delft leerde; een mens loopt van nature naar het licht. Dat principe hebben we in ons huis ook toegepast door aan drie kanten van de woning ramen te maken. In bijna alle kamers heb je uitzicht over het water. We wonen aan de westzijde van het huis en slapen aan de oostzijde, zodat we ’s ochtends wakker worden met de ochtendzon. Op de overloop heb je geen gevel, maar daar hebben we drie dakramen geplaatst, zodat dit ook een lichte plek is. Aan de achterkant van het huis hangen houten rekken, die dienen als zonwering. In de zomer houden we zo de warmte buiten de deur, terwijl de zon er in de winter net onderdoor schijnt.’

Foto: Marcel van den Burg

Spannende hoekjes
Bij de indeling van het huis stond voor Lidewij vast dat iedereen op één verdieping zou slapen. ‘Als architect ben je geneigd om in grote ruimtes te denken, maar bij de bouw van mijn eigen familiehuis wilde ik vooral veel kamers. Het was een puzzel om allemaal mooie, grote kamers te maken. Op dat moment hadden we twee kinderen, maar inmiddels slaapt onze jongste, de derde, op de voormalige waskamer. Oudere broers Levin en Pepe hebben een hoogslaper waardoor we meer ruimte creëerden op hun kamers. Ondanks de opdeling in verschillende ruimtes zijn er wel lange zichtlijnen, waardoor je de grootte van het huis goed ervaart. Als je vanaf de slaapverdieping langs de vide naar de woonkeuken loopt, kijk je de ruimte in en daarachter zie je het water.’ Opvallend aan dit huis: het heeft doorkijkjes en spannende hoekjes; iets wat je normaliter niet vaak in een nieuwbouwhuis tegenkomt. ‘Grenzend aan de woonkeuken zit een raam met glas in lood. Het is gemaakt door een bovenbuurman en kunstenaar uit onze vorige woning. Het raam filtert het licht heel mooi en zorgt ervoor dat kinderen in het aangrenzende speeltuintje niet op onze eettafel kijken. In de keuken heb ik een klein raam in het ontwerp opgenomen. Het zit op ooghoogte zodat ik de kinderen in de gaten kan houden en ze kan roepen als we gaan eten.’

Foto: Marcel van den Burg

Natuurlijke materialen
In samenwerking met bevriend me)lbelmaker Onno van Dodewaard ontwierp Lidewij de keuken, die is gemaakt van beton, multiplex en een duurzaam binnenwerk van betonplex. De kookplaat, de gootsteen en de oven zitten in het kookeiland verwerkt. ‘Ik wil familie en vrienden aan kunnen kijken als ik kook en op deze manier sta je naar het uitzicht toe. In de kastenwand kunnen we veel opbergen, maar vooral de berging is een uitkomst. Ik heb een ondiepe voorraadkast ontworpen op maat van de pakken melk en flessen sap. Zo zie je meteen wat je aan voorraad hebt en hoef je niet te zoeken naar een specifiek product.’ Meubels zoals de tafel, stoelen en kasten in de kinderkamers, ontwierp Lidewij zelf. Nieuwe meubelen en woonaccessoires kopen ze niet vaak. ‘We hebben altijd een beetje moeite met nieuwe dingen kopen. Martijn en ik hebben allebei een creatief vak, dus de meeste meubels en accessoires in huis hebben we zelfgemaakt, zijn door vrienden ontworpen of hebben we gevonden op een rommelmarkt. We hebben een voorkeur voor natuurlijke materialen; zo hebben we gordijnen en een vloerkleed van katoen, een bank van wol en een keukenblad van beton.’

Foto: Marcel van den Burg

Nu, 10 jaar later, inspireert het huis nog steeds. Was het gebruik van deze materialen destijds nog pionieren, tegenwoordig bouwt Lidewij met architectenbureau MAATworks houten huizen op verschillende plekken in het land. Om tegemoet te komen aan de huidige vraag naar betaalbare zelfbouwwoningen, heeft het bureau een kant-en-klaar-ontwerp gemaakt naar voorbeeld van deze woning. Het duurzame bouwpakket, ‘mijn houten huis’, kan op de meeste zelfbouwkavels gebouwd worden en is aan te passen aan individuele wensen. Op het Grote Rieteiland op IJburg worden momenteel de eerste woningen gebouwd. Meer informatie hierover op de website www.mijnhoutenhuis.nl

MEER INFO OP: www.maatworks.org