Hermitage Amsterdam
Hans van Heeswijk Architecten, 2009
Dependance
Aan de Amstel tussen de Nieuwe Herengracht en de Nieuwe Keizersgracht is in het monumentale pand de Amstelhof de grootste dependance van de Hermitage in Sint-Petersburg gevestigd. Het voormalige verpleegtehuis is in twee jaar getransformeerd tot museum.
Bejaardentehuis
In 1681 wordt het verpleegtehuis voor bejaarden gebouwd onder leiding van stadstimmerman Hans van Petersom. Hij ontwerpt een vierkant complex met binnentuin in Hollands Classicistische stijl. Dit bestaat uit twee langgerekte delen, waarvan de voorgevel aan de Amstel gesitueerd is, en twee korte vleugels langs de Nieuwe Heren- en Nieuwe Keizersgracht. Op het geheel is een omlopend schilddak met schoorstenen aangebracht. De vlakke gevels zijn versierd met enkele deuromlijstingen en een fronton in het midden. Na driehonderd jaar voldoet het gebouw niet meer aan de gebruikseisen van de huidige tijd en besluit de Diaconie van de Nederlands Hervormde Gemeente te verhuizen naar een nieuwe locatie. Onder de voorwaarde dat het gebouw een culturele functie krijgt wordt het in 1999 overgedragen aan de gemeente Amsterdam.
Museum Hermitage
In 2009 wordt het gebouw verbouwd tot museum. Architect Hans van Heeswijk tekent voor het ontwerp. Omdat het 17de-eeuwse bouwwerk een Rijksmonumentenstatus heeft, veranderde Van Heeswijk niks aan het klassieke uiterlijk. De indeling, tuin en het interieur past hij wel onherkenbaar aan. De museumbezoeker wordt door de Ossenpoort, gelegen onder de trappen van de schijningang aan de Amstel, gelijk naar de binnentuin geleid. Gezien de gesloten indruk die het gebouw aan de buitenkant wekt, komt deze nieuw gecreëerde publieke ruimte als een verrassing. Op twee grasveldjes staan vleugelnotenbomen en drie oude kastanjes omringd door een natuurstenen muurtje. De ritmische en strakke stijl van tuinarchitect Michael van Gessel geeft alvast een voorproefje van wat er binnen te zien is.
Nieuw inrichting
De tuin wordt in een rechte lijn overgestoken naar de entreefoyer. Hier bevinden zich de kassa’s, museumwinkel en restaurant. Via de entree is er toegang tot de Keizer- en de Herenvleugel, identieke tentoonstellingsvleugels met een hoge centrale zaal voorzien van een glazen dak. Rondom liggen kleine, aaneengeschakelde kabinetten. Alleen de regentenkamers, de kerkzaal en de historische keuken zijn in originele staat teruggebracht. In de rest van het gebouw heeft Van Heeswijk ook stijlelementen uit het Oudhollands classicisme gebruikt. Dit zorgt voor een overzichtelijk, ruimtelijk en licht geheel. Merkx+Girod architecten ontwerpen het strakke en hedendaagse hierop aansluitende interieur. Wie weleens in het Amstelhof op bezoek is geweest weet nog wel wat voor een sombere en donkere indruk het gebouw achterliet. Dat is nu heel anders. Door de sobere maar strakke inrichting kan de volle aandacht van de bezoeker gericht worden op de geëxposeerde objecten.
Tekst: Fieke de Groot