Huis Bartolotti

Hendrick de Keyser, 1617

Guillelmo Bartolotti
Bierbrouwer Willem van den Heuvel, de latere bankier Guillelmo Bartolotti, is de naamgever van het brede pand in de zogenaamde ‘kleine bocht’ van de Herengracht. Het ontwerp van het huis, ook wel ‘Het Bonte Huis’ genaamd, wordt toegeschreven aan Hendrick de Keyser; de uitvoering aan zijn zoon Pieter. Het huis is een van de drie nog bestaande voorbeelden van een vroeg-17e eeuws huis met zijhuis. De andere voorbeelden zijn ‘De Dolphijn’ (Singel 140-142) en het ‘Huis met de Hoofden’ (Keizersgracht 123).

Maniërisme
Het huis kreeg een zesassige gevel in de stijl van het Hollands maniërisme (ook wel Hollandse renaissancestijl genoemd), met middentop, pilasterstellingen, excentrisch ingangspoortje en twee cartouches. Deze laatste dragen de opschriften: ‘Ingenio et Assiduo Labore’ (door vernuft en noeste vlijt) en ‘Religione et Probitate’ (door godsdienst en rechtschapenheid). De trapgevel heeft aan weerszijden een balustrade en tezamen met de daar aanwezige pilasters wordt daardoor de suggestie van een tweede verdieping gewekt: het huis lijkt hoger dan het is. Het gebouw is op twee plaatsen geknikt, de buitenste traveeën zijn scheef geplaatst om de bocht in het verloop van de gracht te kunnen volgen.

Restauraties
Onder leiding van de architect D. Verheus werd het Huis Bartolotti tussen 1967 en 1971 grondig gerestaureerd met als resultaat een complex dat dit deel van de Herengracht domineert. Het bovenste deel van de topgevel, in de 19e eeuw op lelijke wijze versoberd, werd gereconstrueerd en de hoekschoorstenen werden teruggebracht. Een tweede restauratie vond plaats van 1995 tot 1997, waarbij met name het interieur in de oorspronkelijke staat is hersteld. De Vereniging Hendrick de Keyser verwierf het pand Herengracht 170 in 1924. Pas in 1971 volgde Herengracht 172. Een deel van het Bartolottihuis is opgenomen in het Theater Instituut Nederland (tevens gevestigd op Herengracht 168 en 174).

Website by HOAX Amsterdam