Kleiburg

F. Ottenhof, 1971

Bijlmervernieuwing
Sinds 1992 vindt er in Amsterdam Zuidoost een grootschalige vernieuwing plaats. De oorspronkelijke opzet van de Bijlmer wordt verlaten en het gebied wordt ontwikkeld om de bereikbaarheid, differentiatie en veiligheid te vergroten. Een deel van de iconische honingraatflats wordt gesloopt en maakt plaats voor laag- en middelhoogbouw, de bunkerachtige parkeergarages verdwijnen uit het zicht en de scheidingen tussen snel en langzaam verkeer worden deels opgeheven. De K-buurt blijft hierbij niet achter en wordt aangewezen als ‘ontwikkelbuurt’ waarbij de gemeente Amsterdam samen met de bewoners de leefomgeving verbeterd.

Laatste originele honingraatflat
In de K-buurt in de Bijlmermeer staat de honingraatvormige flat Kleiburg uit 1971. De flat bestaat uit tien verdiepingen waarin ongeveer 500 woningen zijn ondergebracht. Het gebouw heeft een 450 meter lange galerij en het is qua vloeroppervlakte een van de grootste gebouwen van Nederland. De flat stond bij de Bijlmervernieuwing als laatste flat op de lijst om gerenoveerd of gesloopt te worden. Uiteindelijk zou Kleiburg vanaf 2000 tot 2005 grondig gerenoveerd worden naar een ontwerp van de Amerikaanse architect Greg Lynn. Vanwege geldgebrek worden deze plannen echter van tafel geveegd. Woningbouwcorporatie Rochdale, de eigenaar van het complex, vindt een renovatieproject van ongeveer 70 miljoen te duur en wil van het gebouw af. Daarom begint Rochdale in 2009 met de uitplaatsing van bewoners uit Kleiburg, om vervolgens de flat voor het symbolische bedrag van één euro te verkopen. Kleiburg is dan nog de allerlaatste honingraaflat in de Bijlmer in de nog originele jaren 70 staat. Vereniging Heemschut en Stichting Bijlmermuseum maken zich dan ook hard voor het behoud van Kleiburg, omdat het gebouw een te belangrijke bijdrage aan het stadsbeeld zou leveren en het symbool staat voor de sociale idealen die aan de Bijlmer ten grondslag liggen.

Klushuizenproject
Kleiburg wordt verkocht aan Consortium DeFlat en is daarmee gered van de sloop. Het consortium komt namelijk met een grootschalig renovatieplan dat is uitgewerkt door NL Architects. Het consortium start in 2013 met de renovatie van de buitenkant van de flat. De woningen worden als klushuis tegen een scherpe cascoprijs te koop gezet. De woningen bestaan vanaf de oplevering van Kleiburg in 1971 tot aan 2009 allemaal uit sociale huurwoningen en worden bij deze verkoop uitsluitend koop- er particuliere woningen. De kopers mogen het huis zelf af klussen, maar mogen dit ook door een externe partij laten doen. Men kan zelfs meerdere naast of onder elkaar gelegen woningen kopen en deze laten doorbreken tot een grotere woning. De klushuizen zijn een succes en worden in een rap tempo verkocht. In 2016 is de gehele renovatie van Kleiburg en de openbare ruimte eromheen gereed. Het renovatieproject wint in 2017 zelfs de Europese Mies van der Rohe Prijs.

Tekst: Anna Peschier

Website by HOAX Amsterdam