arcam

Beschermer van de stad
De Montelbaanstoren wordt in 1516 gebouwd als onderdeel van de verdedigingswerken tegen de aanvallen van de Geldersen. A priori ter bescherming van de kaden aan de huidige Oudeschans. Na een oostelijke stadsuitbreiding verliest de toren in 1591 zijn strategische functie. De toren krijgt dan een nieuwe functie als wachthuis en magazijn. In 1970 krijgt de toren de status van rijksmonument toegewezen.

Een nieuw uiterlijk
In 1606 wordt de toren opnieuw verhoogd. De achthoekige bakstenen opbouw die nu op de oude ronde torenromp staat en de torenspits dateren uit deze tijd en zijn ontworpen door stadsbouwmeester Hendrick de Keyser. Met de ophoging en toevoeging van de spits wil men de torens van de vroegere verdedigingswerken beter zichtbaar maken voor de omgeving. Daarnaast krijgt de toren op verzoek van omwonenden een uurwerk en enkele luidklokken. Aan deze klokken dankt de Montelbaanstoren zijn bijnaam ‘Malle Jaap’, de klokken begonnen namelijk regelmatig spontaan te spelen waarna ze soms weer dagenlang stil bleven. De houten spits, in de Renaissancestijl, is bekleed met lood. Het tweede en het derde deel van de spits zijn opengewerkt en van het eerste deel gescheiden door een balustrade. In 1610 verzakt de toren, waarschijnlijk door het vergrote gewicht, windbelasting en stroming van het IJ- en Amstelwater, waardoor deze scheef komt te staan. Door de toren met palen en touwen de stutten en vervolgens een kabel aan de spits vast te maken, is het bouwwerk weer recht getrokken.

Torenhoge huur
In de periode 1878 – 2006 neemt het Stadswaterkantoor zijn intrek in de toren. Vervolgens staat deze enige tijd leeg, de hoge huurprijs die wordt gevraagd is hieraan debet. Anno 2021 is het kantoor van Private Boat Tours hier gevestigd.

Lieke Haan