arcam

Scholing ten behoeve van een gezond kind
De openluchtschool aan de Cliostraat maakt deel uit van een reeks openluchtscholen, die meestal in de vrije natuur zijn gesitueerd en bedoeld voor opvang en onderwijs aan zieke kinderen. Duiker ontwerpt de ‘Eerste Openluchtschool voor het Gezonde Kind’ voor een locatie op het binnenterrein van een geprojecteerd bouwblok in Amsterdam-Zuid. Ook bij de bouw van deze school wordt het idee dat frisse buitenlucht goed is voor de gezondheid van het kind centraal gesteld. De Amsterdamse schoonheidscommissie vindt het plan echter te veel uit de toon vallen met het Plan Zuid van Berlage en om die reden wordt het gebouw doorverwezen naar een gesloten bouwblok in de wijk. Om tegemoet te komen aan de hygiënische eisen van optimale licht- en luchttoetreding minimaliseert Duiker de constructie, een werkwijze die kenmerkend is voor het Nieuwe Bouwen. Sinds 1985 is het schoolgebouw een rijksmonument.

Les in de open lucht
De school, bestaat uit een hoofdgebouw met zeven klassen (twee per verdieping en één op de begane grond), een gymnastieklokaal en in de zuidwand een laag poortgebouw dat uit 1932 dateert. Op het moment van oplevering telt de school zeven overdekte lokalen en vijf openluchtlokalen. De school bestaat uit een vierkant lokalenblok van drie verdiepingen, dat diagonaal op het terrein is gesitueerd. Centraal in het gebouw is een trappenhuis geplaatst, waar als het ware omheen is gebouwd. Duiker kiest voor een betonskelet en dunne stalen kozijnen met veel glas. Door het betonskelet kunnen de puien rank blijven, hierin bevinden zich grote strokenramen die geopend kunnen worden om frisse lucht toe te laten. De betonkolommen zijn niet op de hoeken geplaatst maar in het midden van de zijden van het gebouw waardoor de hoeken kolomvrij blijven en het open, zwevende karakter van het gebouw wordt versterkt. In de loop der jaren ondergaat het gebouw een aantal aanpassingen waarbij het oorspronkelijke ‘luchtige’ karakter is aangetast.

Duikerblauw
Tussen 1937 en 1939 wordt de begane grond, naar een ontwerp van architectenbureau J. & P. Cuypers, uitgebreid met een handenarbeidlokaal en op entresolniveau wordt een uitbouw van de directiekamer toegevoegd. A. Komter verbouwt het hoofdgebouw in 1955 en het poortgebouw wordt in 1986 door architect J.M. Peeters ingrijpend gewijzigd, waarbij de directeurswoning verandert in een ruimte voor kleuters en een nieuw glazen trappenhuis wordt toegevoegd aan de zijde van het binnenterrein. In de jaren 1993 en 1994 is door een restauratie de oorspronkelijk rankheid deels teruggebracht en bovendien wordt daarbij de oorspronkelijke kleurstelling (wit, zwart en het zogenaamde ‘Duikerblauw’) hersteld.

Lieke Haan