Paradiso
G.B. Salm, 1880
Voormalige Kerk
De ‘Vrije Gemeente’ werd in 1877 opgericht door vrijzinnigen die tot de Hervormde Kerk hadden behoord. Na een besloten prijsvraag in 1879 kreeg niet de 1e-prijswinnaar maar Gerlof Bartholomeus Salm, de opdracht een ‘verenigingsgebouw’ te ontwerpen met een bescheiden façade. Samen met zijn zoon Abraham ontwierp hij een gebouw in gewone baksteen met een streng symmetrische opzet. Het kerkgebouw werd op 2 mei 1880 ingewijd.
Eclectische stijl
Vanaf de straat wordt de kerkzaal aan het oog onttrokken door een voorgebouw. Daarachter strekt de eigenlijke kerk zich uit. Aan weerszijden van de kerkzaal zijn galerijen aangebracht op gietijzeren zuilen. Het orgel en de preekstoel bevonden zich in de apsis, een element dat aan de vroegchristelijke bouwkunst is ontleend. Hiermee werd verwezen naar de zuivere nog niet gecorrumpeerde christelijke gemeente. Het ontwerp sluit voor het overige aan bij de eclectische mode van die tijd. De Vrije Gemeente vertrok in 1965 naar door Gerrit Rietveld ontworpen nieuwbouw in Buitenveldert en verkocht toen het gebouw van Salm.
Cultureel centrum
In 1968 werd het in gebruik genomen als cultureel centrum Paradiso dat intussen internationale bekendheid geniet. De sobere architectuur heeft sindsdien slechts hier en daar een kleine wijziging ondergaan. In 2002 is gestart met de plaatsing van nieuwe glas-in-lood ramen.