Sloterkerk

P.J. Hamer e.a., 1861

Wat is de oudste kerk van Amsterdam? Juist: die van het voormalige dorp Sloten! Nog voor de dam in de Amstel lag, was een eerste versie van de Sloterkerk al gebouwd.

De eerste kerk
Op een hoek van het gebied De Vrije Geer, op de plek waar stadsdeel Osdorp kantoor hield, zijn de resten gevonden van de nederzetting van de eerste Slotenaren. Daar zijn de fundamenten en de resten opgegraven van boerderijen en een begraafplaats met een houten kapel, de vroegste Sloterkerk. In een oorkonde uit 1063 wordt al geschreven over ‘Sloton’ als dochterkerk van die van Velsen.

Middeleeuwen
De Slotenaren vertrokken in de twaalfde eeuw van hun steeds lager gelegen plek bij het wilde Slotermeer naar een terp bij wat nu nog altijd het Dorpsplein aan de Sloterweg is. Daar werd een forse, tweede versie van de Sloterkerk gebouwd van steen. “ – veel wyder van omtrek en veel hoger dan de tegenwoordige (=derde) kerk die naauwlyks de halve grote der oude heeft” citeert Bert Stilma in zijn boek over de Sloterkerk. In 1573 wordt de kerk “door eenige Staetsche krygsknechten” van de Geuzen in brand gestoken en grotendeels verwoest.

Gouden eeuw
In de 17e eeuw werd de derde versie van de Sloterkerk veelvuldig afgebeeld. Een tekening van Rembrandt van Rijn, die zes jaar in het dorp Sloten zou hebben gewoond, laat zien hoe de kerk werd herbouwd, maar dan kleiner en gebruikmakend van de bewaarde binnenmuren en funderingen. In 1658 tekende J.A. Beerstraten de kerk in de sneeuw, omringd door water. Op een gravure uit O. Dappers boek over Amsterdam uit 1663, staan ook een bruggetje over het water naar de entree van de kerk en de wandelaars richting de Sloterweg.

Waterstaatskerk
De kerk vertoonde in de loop van de 18e en 19e eeuw meer gebreken. Plannen voor een nieuwe kerk vielen onder Rijkswaterstaat en het nieuwe ontwerp was van architect P.J. Hamer. De eerste steen werd gelegd op 27 maart 1860 en een jaar later al was de kerk gereed. Uit het oude interieur zijn de preekstoel, de lezenaars en de kroonluchters meegenomen.

Vorige eeuw
In 1921 annexeert Amsterdam Sloten. Vanaf die tijd werden de banden tussen de kerk en de voorzieningen in de oprukkende stadsdelen versterkt. Eind vorige eeuw vond vernieuwing plaats (vloer, invalidentoilet, kozijnen en plafonds) en in 2003 werden de toren en de zaal gerestaureerd. Velen maken nog altijd goed gebruik van deze dorpskerk en zorgen voor het kerkgebouw.

Website by HOAX Amsterdam