arcam

Grootste protestantse kerk van de wereld
De stadsuitleg van 1613 maakt de bouw van nieuwe kerken noodzakelijk. Er wordt besloten om er twee te bouwen, namelijk de Noorderkerk en de Westerkerk. De Westerkerk vertoont veel gelijkenis met de twintig jaar eerder gebouwde Zuiderkerk, maar is groter en monumentaler van opzet. Ten tijde van de oplevering is het de grootste Protestantse kerk van de wereld. De toren, onevenredig hoog vergeleken met het schip, is met 85 meter nog altijd de hoogste kerktoren van de stad Amsterdam. Zij dient daardoor lange tijd als uitkijkpost voor de brandwacht. De Westertoren is het symbool geworden van de aangrenzende buurt de Jordaan, toentertijd het armoedigste gebied van Amsterdam.

Amsterdamse wapens
Kerk en toren zijn beide uitgevoerd in de Hollandse Renaissance-stijl, waarvan Hendrick de Keyser bij uitstek de bedenker is. Het schip is een basiliek opgetrokken uit baksteen met een regelmatige plattegrond, dubbele transepten, hoge topgevels, steunberen en houten tongewelven. Hierdoor is een dubbele kruisplattegrond ontstaan. Door de hoogte van het middenschip en het feit dat de kerk helemaal vrij staat waardoor er een grote hoeveelheid licht naar binnen valt. Hierdoor maakt het strakke, geometrische interieur een royale indruk die contrasteert met de Calvinistische soberheid van de detaillering. Het interieur wordt, naast de hoge ramen en lichtinval, gekenmerkt door grijswit geschilderde, natuurstenen versieringen tussen het witte pleisterwerk. Verder vallen de enorme Dorische zuilen en het fraaie orgel op. Dit laatste dateert uit 1686 maar is vaak gewijzigd. De preekstoel en de gesneden binnenportalen dateren uit 1630. De kerk is in opdracht van het Amsterdamse stadsbestuur gebouwd, dit is terug te zien in de het stadswapen van Amsterdam dat overal in de kerk aanwezig is. De Westerkerk is nog steeds volop in gebruik.

Een fameuze toren
De westertoren is een van de bekendste bezienswaardigheden van de stad en is verreweg de meest bezongen én beschreven kerktoren van Amsterdam. De toren kent daarnaast vele bijnamen zoals ‘De lange Jan’, ‘De Ouwe Wester’ en ‘de Parel van de Jordaan’. De kerk en toren liggen echter net niet in de Jordaan, maar vanuit de toren biedt het een goed uitzicht over deze oude, Amsterdamse volksbuurt. Daarnaast schreef Anne Frank in haar dagboek hoe ze de klokken kon horen luiden vanuit het achterhuis.

Lieke Haan