Pondok Westlandgracht
CRUQ architectuur & stedenbouw, 2018
In de dynamische Delflandpleinbuurt in Amsterdam-Slotervaart is in 2018 een bijzonder Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) opgeleverd: Pondok. Van deze projectontwikkeling waren de toekomstige Pondokbewoners gezamenlijk opdrachtgever. De gemeente wees hiervoor een strategische plek aan: tussen het chique Zuid en de rauwe Westlandgracht. Dit is voortgekomen vanuit het doel om de sociaal-economische kloof tussen ‘binnen’ en ‘buiten’ de ring te dichten.
Krakersscene
Architect Tom Jonker was al langere tijd bezig met een visiedocument voor Pondok: een zelfbouwgroep van mensen uit de krakersscene. Deze groep zocht naar een plek waar de gezamenlijke visie op duurzaamheid, betaalbaarheid en maatschappelijk engagement kon worden gerealiseerd. In de crisistijd bleek dit een moeilijke opgave.
Maatschappelijke initiatieven
Na een bouwperiode van bijna tien jaar is de droom van de Pondokbewoners realiteit geworden. Belangrijk voor deze CPO is de verbinding met de buurt. Pondok onderscheidt zich in het reserveren van buurtfuncties in de benedenverdieping. Via Crowdfunding kon deze droom worden gerealiseerd. De vaste huurders bestaan uit een lokale dansschool en werkervaringsbedrijf. In het ontwerp komen duurzame en maatschappelijke initiatieven tot hun recht. Van zonnepanelen en een collectieve warmtenet aansluiting tot aan het hergebruik van douchewater, gemeenschappelijke moestuinen en een fruitboomgaard.
Ontmoetingsplek
Van de vier verdiepingen zijn de bovenste drie woon/werkruimtes van 180 of 90 m². Kenmerkend aan dit woonwerkpand is dat elke bewoner zijn eigen woonunit zelf heeft ontworpen. Dit is zichtbaar in de variëteit aan gevels. Aan de achterkant van het gebouw bevindt zich op elke verdieping een brede en open galerij, die ontmoetingen tussen bewoners aanmoedigen. Het openbare groen tussen de naastliggende woonblokken zorgt voor een levendige ontmoetingsplek voor omwonenden.
Pondok heeft door de invulling van bedrijfsruimtes in de plint een maatschappelijke functie gekregen, en vormt zo een verbindende factor in de buurt. Van wekelijks georganiseerde meditatie-uurtjes tot aan het jaarlijkse Pondok Festival: bij Pondok staat de interactie tussen buurtbewoner en bewoner centraal.