Schoon schip maken; het verleden achterlaten of vergeten, zodat er een nieuw begin kan worden gemaakt. En in Amsterdam staat Schoonschip bekend als de drijvende zelfbouw-woonwijk in Amsterdam Noord. 

Steigers als straten
Tien jaar lang is er door de bewoners en andere betrokkenen keihard gewerkt om Schoonschip
te realiseren. De drijvende CPO woonwijk  in het Johan van Hasseltkanaal, een zijkanaal van het IJ, bestaat uit 46 woningen verdeeld over 30 waterpercelen. Het stedenbouwkundig ontwerp, naar ontwerp van Space & Matter, bestaat uit vijf T-vormige brede houten steigers. De brede steigers zijn ontworpen als straten, als een verlengstuk van de openbare ruimte. Aan elke ‘tak’ liggen zes woonarken, iets gedraaid ten opzichte van de steiger, zodat bewoners zo veel mogelijk kunnen profiteren van het uitzicht op het water en het zonlicht.

In opdracht van de individuele huishoudens hebben verschillende architectenbureaus de drijvende woningen gerealiseerd.* Eén van de eisen van de bewoners was om te zorgen voor een divers aanbod van type woningen. Bij Schoonschip zijn woningen in verschillende prijsklassen gerealiseerd. Naast individuele woonarken van verschillende afmetingen zijn er ook woonarken waar meerdere appartementen op zijn gebouwd.

Duurzaamste drijvende woonwijk van Europa
Schoonschip is de duurzaamste drijvende woonwijk van Europa. De woningen zijn niet op het gas aangesloten, maar worden verwarmd met behulp van warmtepompen die warmte aan het kanaalwater onttrekken. Bovendien maken de woningen zoveel mogelijk gebruik van zonnewarmte, bij het ontwerp is namelijk rekening gehouden met binnenvallend zonlicht. Daarnaast heeft de wijk een smartgrid, 500 zonnepanelen, 30 home-batteries en 30 groene daken. De keuze voor het bouwmateriaal is veelal natuurlijk. Veel arken zijn van hout gebouwd, het gebruik van staal en beton is tot een minimum beperkt en vooral voor de drijfbak gebruikt. In plaats van piepschuim of Purschuim is er gekozen voor stro, kalkhennep, leemstuc en houtvezel als isolatie. Schoonschip is medeondertekenaar van het manifest ‘Buiksloterham circulair’.

Welstandsvrij
Het gebied waar Schoonschip is gerealiseerd is welstandsvrij, dat betekend dat er vanuit de gemeente geen eisen zijn. Om eenheid te creëren heeft Stichting Schoonschip Space & Matter de opdracht gegeven om een stedenbouwkundig plan te formuleren in combinatie met bouwenveloppen met vormgevingsregels voor de woningen. Op deze manier is er toch een soort welstandstoezicht geformuleerd voor de diverse architecten van de afzonderlijke woningen.

*Iedere woning een andere opdrachtgever
De 46 woningen zijn in opdracht van de bewoners ontworpen door: +31architects, Amber Architecture & KUUB, Chris Collaris Design & I29, Corine Dikkers, BO6 Architecten, Hans Kuijpers, Hollandshuis, Jeroen Apers Architect, John Kusters, KPMV Architects, Loco-Motief Amsterdam, MTB architecten, Mijke de Kok & Studio Valkenier, Office Winhov, Smeelearchitecture, Space&Matter, TWWB en Waterstudio.

Schoonschip is één van de tien genomineerden voor de Gouden A.A.P. 2020.

Afbeeldingen: Isabel Nabuurs