©ANP
Amsterdam staat de komende jaren voor een aanzienlijke uitdaging. Het aantal bewoners en bezoekers stijgt en dat legt een steeds grotere druk op het gebruik, de inrichting en de beleving van de openbare ruimte in de stad.
Ruimtelijke ontwikkelingen worden vaak gelegitimeerd door cijfers. Arcam onderzoekt dit najaar twee aspecten, waarbij de gekwantificeerde ambities van de stad directe gevolgen hebben voor de Amsterdammers en voor degenen die hier tijdelijk zijn. Één van deze thema’s is toerisme en analyseert de transformatie van monumenten in hotels. Deze eerste blog schetst een beeld van het Amsterdamse toerisme en presenteert data en statistieken die de achtergrond vormen voor het Amsterdamse beleid.
Ranking the city
Allereerst lijken (internationale) ranglijsten, die gerelateerd zijn aan toerisme, een belangrijk uitgangspunt voor de gemeente:
1. De gemeente Amsterdam deelde in 2013 trots mee dat Amsterdam op nummer twee staat in het lijstje van topbestemmingen uitgeroepen door de Lonely Planet (1);
2. Amsterdam stond in 2012 op plek elf in de UIA ranking, die populaire bestemmingen voor internationale associatie- en gouvermentele congressen rangschikt;
3. En op plek acht in de ICCA ranking. Deze organisatie richt zich ook op de rangschikking van internationale congreslocaties;
4. Bovendien stond Amsterdam in 2012 op nummer vijf in het lijstje van aantrekkelijke Europese zakensteden (2);
5. Daarnaast staat Amsterdam dit jaar op nummer twaalf in de MasterCard’s Global Destinations Cities Index top 20. Deze index analyseert de instroom van bezoekers in en tussen 132 steden wereldwijd. Deze index geeft daardoor een schatting (van de groei) van het aantal bezoekers (3).
6. Ook staat Amsterdam in het eerste kwartaal van 2014 op de tiende plaats in Europa als het gaat om kamerbezettingsgraad, net achter München en Parijs (8).
Maar wie zijn dan die bezoekers?
Uit die ranglijsten blijkt dat Amsterdam een populaire toeristische trekpleister is en een belangrijk zakencentrum. Dit komt ook tot uiting in de profielen die de gemeente Amsterdam geschetst heeft van de bezoekers, die voornamelijk komen voor toeristische doeleinden. Bezoekers in de leeftijdscategorie tussen 21 en 30 jaar zijn de grootste groep toeristische bezoekers, namelijk 30,5%. Toeristische verblijfsbezoekers ondernemen gemiddeld tien activiteiten in Amsterdam. De voornaamste drie activiteiten zijn rondwandelen door de stad, museumbezoek en gebruik van horeca. Van de verblijfsbezoekers is 64% geïnteresseerd in traditionele architectuur en 27% in moderne architectuur. Ruim 66% zegt Amsterdam te bezoeken vanwege het oude stadscentrum en de cultuurgeschiedenis (4).
Zakelijke doeleinden zijn de andere voornaamste redenen om naar Amsterdam te komen. Dat geldt voor een derde van de bezoekers tussen de 31 en 50 jaar. Zakelijke bezoekers besteden zo’n 48% meer geld in Amsterdam dan de toeristische bezoekers. Dit verschil zit voornamelijk in de accommodatie. Ruim de helft van hun budget gaat naar accommodatie, tegenover 36% van het budget van toeristische bezoekers. (4)
De gasten moeten ook ergens slapen
Het totale aantal bezoekers en overnachtingen in Amsterdam is het afgelopen jaren toegenomen. In 2013 nam het aantal overnachtingen voor zakelijke doeleinden het meest toe: met 9%. De groei van overnachtingen voor recreatieve doeleinden was 6% (5). Zoals verwacht, bezoeken de meeste toeristen de stad in de zomermaanden. Onderstaande figuren laten van het aantal gasten en overnachtingen zien. Ongeveer driekwart van de bezoekers verblijft meerdere dagen in Amsterdam. En maar liefst 75% geeft aan Amsterdam in de afgelopen drie jaar al eerder te hebben bezocht (4).
© O+S Amsterdam
Het verblijf van deze bezoekers heeft een enorme impact op de stad. In 2012 werd een recordaantal van meer dan tien miljoen overnachtingen gemeten in Amsterdam. Gemiddeld is 75% van de hotelkamers in Amsterdam bezet. De gemiddelde bezetting van de hotelkamers is niet afgenomen de afgelopen jaren. Toch geven hoteliers aan dat het aantal gasten in hun hotels de afgelopen jaren afneemt. Dit komt door het groeiende aantal hotels in de stad en de toenemende concurrentie. Bovendien beschrijven hoteliers de opkomst van particuliere vakantieverhuur, zoals Airbnb, als toenemende (oneerlijke) concurrentie (5). In een paar jaar tijd is het aantal aangeboden appartementen via Airbnb verdubbeld naar ruim 7000 (7). Maar desondanks zet de stijgende trend in het aantal overnachtingen in hotels door. In de eerste periode van 2014 werd al 12% meer overnachtingen geteld dan dezelfde periode vorig jaar (6). Amsterdam stijgt qua hotelovernachtingen, na Madrid, het hardst in Europa. Ook in de Metropoolregio steeg het aantal overnachtingen met maarliefst 14,7% in het eerste kwartaal van 2014 (8).
Toerisme levert een grote bijdrage aan de Amsterdamse economie. In 2013 zorgde de toeristische sector voor één op de tien banen in Amsterdam. De groei van banen is het grootst in deze sector. De helft van deze banen is in restaurants en cafés (5). De omzet in de toeristische sector is bovendien gestegen met 14,7% tussen 2007 en 2011 (4). In het eerste kwartaal van 2014 is de toeristische markt met 12,5% gestegen en de zakelijke markt met 10,6% (8).
Waar leiden deze ontwikkelingen toe?
Door het stijgende aantal bezoekers aan de stad, ontstaat dus een toenemende druk op de openbare ruimte in Amsterdam. En die ontwikkeling lijkt zich door te zetten. Toch is het hotelbeleid voor nieuwe hotels een stuk strenger geworden. Een trend is zichtbaar dat hotels ook steeds meer publieke functies vervullen. Daarnaast laat ook de populariteit van Airbnb zien dat er steeds meer behoefte is aan het publieke/persoonlijke karakter en open gebruik. De volgende blog zal meer aandacht besteden aan het verblijf van onze gasten in de stad. Zo zullen het hotelbeleid, de verschillende segmenten en verschillende typen hotels uitgebreider worden beschreven.
(1) Iamsterdam, 2013
(2) Gemeente Amsterdam, 2012: Marketing Amsterdam 2013-2018.
(3) MasterCard, 2014
(4) Gemeente Amsterdam, 2012: Amsterdams Bezoekersprofiel, 2012.
(5) O+S Amsterdam, 2013: Toerisme in Amsterdam 2012-2013.
(6) O+S Amsterdam, 2014
(7) Volkskrant, 2014
(8) Toeristische Barometer, 2014
