arcam

Blaauwlakenblok
Warmoesstraat 139 ligt midden in het Blaauwlakenblok, een gebied tussen Warmoesstraat, Oudezijds Voorburgwal, St. Annenstraat en St. Jansstraat. Het is één van de oudste delen van de stad, ontstaan in de dertiende eeuw. Warmoesstraat 139 bestond vroeger uit meerdere gebouwen die in de negentiende eeuw een belangrijke rol speelden in de effectenhandel en volksvermaak van Amsterdam. Het gebouw was het theater- en Verenigingsgebouw De Vereeniging, waarin tot 1903 de Vereeniging voor de Effectenhandel was gevestigd. Het gebouw krijgt daarna te maken met verval en een verscheidenheid aan functies. In de tweede helft van de twintigste eeuw is dit complex het hart van de krakersbeweging.

Voor- en achterhuis
Warmoesstraat 139 zelf is een diep huis met zadeldak uit omstreeks 1550 (22) dat in de negentiende eeuw een ondiep, hoog voorhuis krijgt toegevoegd. De gevel van Warmoesstraat 139 is opgetrokken in een neoclassicistische stijl en heeft vier bouwlagen. De gevel is afgewerkt met pleisterwerk en beschikt over een klassieke driedeling. Op de begane grond wordt deze driedeling benadrukt door vier halfzuilen met hoge verticale ramen. De eerste bouwlaag wordt beëindigd met een kroonlijst. Boven de ramen van de tweede bouwlaag bevindt zich een lijst waar oorspronkelijk de naam van het gebouw op staat vermeld. Op de bovenste bouwlagen neemt de grootte van de ramen af. De zolderverdieping met de kleinste ramen wordt beëindigd met een tandlijst. In 1958 wordt het voorhuis verlaagd tot twee bouwlagen.

Gekraakt
Een groep kunstenaars, die op zoek is naar een alternatieve kunstenaarsruimte, kraakt het pand in 1979. De plek moet dan ruimte bieden aan kunst en kunstenaars die niet binnen de geïnstitutionaliseerde kunstwereld passen. De groep vormt zicht als stichting en krijgt de naam W139. Eind twintigste eeuw professionaliseert de stichting W139 sterk. Om aan deze veranderingen ruimte te bieden wordt in 2006 begonnen met de verbouwing van het pand.

Verbouwd
Onder leiding van Smulders Architecten worden de expositieruimtes en kantoren verbouwd waarbij een zekere openheid wordt nagestreefd. Een eigenschap die ook kenmerkend is voor de organisatie. Het voorhuis wordt verhoogd en in zijn originele staat gerenoveerd. Door de gevel zo veel mogelijk glas te geven wordt het mogelijk om vanaf de straatkant helemaal naar achteren te kijken. Ook de ruimtes worden strakker ingericht. Hierdoor moet in één oogopslag duidelijk zijn waar W139 zich mee bezig houdt.

W139
W139 is een productie- en presentatieruimte voor hedendaagse kunst. De stichting biedt kunstenaars de tijd en ruimte voor vrije artistieke verkenning. Het doel van de stichting is om intellectuele vrijheid te activeren en te bevorderen. W139 beidt kunstenaars de mogelijkheid en verantwoordelijkheid om eigen initiatieven en tentoonstellingen vanuit eigen interesses en ambities te organiseren.

Tekst: Fieke de Groot